[1247] ปากปฺปวตฺติโต อุทฺธํ ปากปฏิเวทกํ น ปสฺสติ น ชานิยเตฯ
[1250-1] อปฺปวตฺติ นาม น ทิสฺสติ, อุปปนฺนํ ทิสฺสติฯ ติตฺถิยา เอตมตฺถํ อนญฺญาย อชานิตฺวา อสยํวสี สตฺตสญฺญนฺติ ‘‘สตฺโต’’ติ สญฺญํ คเหตฺวาน สสฺสตอุจฺเฉททสฺสิโน อญฺญมญฺญํ วิโรธิโน หุตฺวา ทฺวาสฏฺฐิทิฏฺฐิํ คณฺหนฺติฯ
[1254] อุโภติ อุโภ กมฺมวิปากา อญฺญมญฺญโต สุญฺญาฯ น จ กมฺมํ วินา ผลนฺติ กมฺมํ วินา ผลํ น จ โหติฯ
[1255] สมฺภาเรหีติ สูริยาทิสมฺภาเรหิฯ
[1257] สุญฺญํ ตํ นามรูปธมฺมํฯ
[1258] เหตุสมฺภารปจฺจยาติ เหตุนา จ สมฺภารปจฺจเยหิ จฯ
อิติ อภิธมฺมาวตารฏีกาย
กงฺขาวิตรณวิสุทฺธินิทฺเทสวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ
เอกูนวีสติโม ปริจฺเฉโทฯ
20. วีสติโม ปริจฺเฉโท
มคฺคามคฺคญาณทสฺสนวิสุทฺธินิทฺเทสวณฺณนา
[1264] ปจฺจุปฺปนฺนสฺส ธมฺมสฺสาติ ปจฺจุปฺปนฺนสฺส นามรูปธมฺมสฺสฯ
[1266-8] อุปฺปชฺชโต อุปฺปชฺชนฺตสฺส นามรูปธมฺมสฺส ราสิโต นิจยโต อาคมนญฺจ นตฺถิฯ
ทิสาคมนนฺติ ทิสาย คมนํ ฯ นิรุทฺธสฺสาปิ นามรูปธมฺมสฺส เอกสฺมิํ ฐาเน นิจโยติ จ นตฺถิฯ
[1270-1] อวิชฺชาสมุทยา รูปสมุทโย, อวิชฺชานิโรธา รูปนิโรโธฯ ตณฺหาสมุทยา รูปสมุทโย, ตณฺหานิโรธา รูปนิโรโธฯ กมฺมสมุทยา รูปสมุทโย, กมฺมนิโรธา รูปนิโรโธฯ อาหารนิโรธา รูปนิโรโธฯ ธมฺเมติ สงฺขารธมฺเมฯ
[1280] สมฺปตฺตปฏิเวธสฺสาติ สมฺปตฺตโลกุตฺตรสงฺขาตมคฺคผลสฺส โสตาปนฺนาทิปุคฺคลสฺสฯ วิปฺปฏิปนฺนสฺสาติ ปฏิปตฺติยํ อปฺปฏิปนฺนสฺส, วิรุทฺธวเสน ปฏิปนฺนสฺส วาฯ
[1286] กายจิตฺตานีติ กายาติ เวทนาสญฺญาสงฺขาราฯ จิตฺตนฺติ วิญฺญาณํฯ
[1290] ยโต ยโต ปจฺจยาทิโตฯ ยํ อมตํ นิพฺพานํ วิชานตํ วิชานนฺตานํ ปีติปาโมชฺชํ, เตหิ ลภิตพฺพํ อมตํ, อมตํ วิย ปีติปาโมชฺชํ วาฯ
[1293] อปฺปตฺเตติ อตฺตนิ มคฺคผลสฺมิํ อปฺปตฺเตฯ ปตฺตสญฺญีติ มคฺคผเล อหํ ปตฺโต อสฺมิ อิติ สญฺญิโต โหติฯ
[1297] สารเวทิโนติ สารชานนสีลาฯ ตนฺติ ตํ มคฺคามคฺคญาณทสฺสนํฯ อิทํ ญาณํ มคฺคามคฺคญาณทสฺสนนฺติ มคฺคามคฺคญาณทสฺสนํ นามฯ
อิติ อภิธมฺมาวตารฏีกาย
มคฺคามคฺคญาณทสฺสนวิสุทฺธินิทฺเทสวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ
วีสติโม ปริจฺเฉโทฯ
21. เอกวีสติโม ปริจฺเฉโท
ปฏิปทาญาณทสฺสนวิสุทฺธินิทฺเทสวณฺณนา
[1299] อุปลฺเลสวิมุตฺตํ สุวิสทํ ญาณนฺติ อฏฺฐวิธญาณํ สนฺธายาหฯ
[1302] สจฺจานุโลมญาณนฺติ อยเมว ปวุจฺจติฯ
[1306] อยํ สิขาปตฺตา วิปสฺสนา เอว สจฺจานุโลมญาณํ นาม ปวุจฺจติฯ
[1309] ภวงฺคานนฺตรํ สงฺขารุ-เปกฺขาคตนเยนาติ ภวงฺคานนฺตรํ สงฺขารุเปกฺขาสงฺขาเตน ญาเณน กตนเยนฯ
[1314-6] โพธิปกฺขิยธมฺมานํ , อุทฺธญฺจ อนุโลมโตติ อุทฺธํ วตฺตมานานํ โพธิปกฺขิยธมฺมานํ อนุโลมโต, อิทํ อนุโลมญาณํ วุฏฺฐานคามินิยา ปริโยสานํ นาม ภาสิตํ มเหสินา กถิตํฯ สจฺจานุโลมญาณํ อาหจฺจ อุปฺปนฺนา, สพฺพปฺปกาเรน โคตฺรภุปริโยสานํฯ
[1318] ตตฺถาติ วิปสฺสนายฯ
อิติ อภิธมฺมาวตารฏีกาย
ปฏิปทาญาณทสฺสนวิสุทฺธินิทฺเทสวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ
เอกวีสติโม ปริจฺเฉโทฯ